De huidige situatie: wat is nu toegestaan?
Nederland kent geen landelijke verboden voor houtkachels, maar stimuleert ontmoediging en laat veel over aan individuele gemeenten. Deze kunnen lokale regels (zoals stookverboden bij smog) instellen, hoewel handhaving soms beperkt is. Veel gemeenten hebben beperkte kennis en middelen om effectief beleid te voeren.
Gemeentelijke maatregelen: voorbeelden uit de praktijk
Amersfoort: sinds 1 oktober 2024 geldt een gedeeltelijk stookverbod bij Stookwijzer-code rood of oranje. Bij overtreding kun je rekenen op een boete tussen €100 en €400.
Utrecht: installeert sinds 2025 geen nieuwe rookkanalen meer in nieuwbouwwoningen en streeft naar een volledige ban op houtkachels in 2030
Eindhoven: overweegt vergelijkbare beperkingen bij slechte luchtkwaliteit
Rotterdam: vanaf 1 januari 2026 komt er een verbod op houtstook in volkstuinen vanwege luchtvervuiling en brandgevaar
Europese regelgeving vanaf 2030
De EU introduceert per 2030 strengere emissienormen voor hout- en pelletkachels.
-
Fijnstof (PM₂.₅): grenswaarde daalt van 40 µg/m³ (houtkachel) en 20 µg/m³ (pelletkachel) naar 10 µg/m³.
-
Stikstofdioxide (NO₂): grenswaarde gaat van 40 µg/m³ naar 20 µg/m³
Kachels die aan deze eisen voldoen mogen nog worden verkocht én gebruikt na 2030. Oudere modellen moeten vervangen worden, voorzien van filters, of opnieuw gecertificeerd.
EcoDesign 2022-regels (vanaf 2025) stellen al eisen aan nieuwe modellen m.b.t. fijnstof, koolmonoxide en energie-efficiëntie. Modellen die niet voldoen mogen niet meer verkocht worden.
Samenvattend overzicht: hoe lang nog toegestaan?
Aspect | Huidige situatie | Vanaf 2025 | Vanaf 2030 |
---|---|---|---|
EU-verkoopnormen | Geen landelijke regels | EcoDesign 2022 verplicht voor nieuw | Strengere emissienormen verplicht |
Gebruik van bestaande kachels | Toegestaan (gemeentelijke variatie) | Moeten voldoen aan EcoDesign of aangepast zijn | Alleen toegestaan als emissie-eisen worden gehaald |
Gemeentebeleid | Divers, vaak lichte ontmoediging | Toegenomen bevoegdheden en verbodsopties | Mogelijk verder aangescherpt |
Wat kun je nu doen met je houtkachel?
Controleer je kachel: voldoet je toestel aan EcoDesign 2022 of toets het bij een specialist.
Overweeg filters: elektrostatische fijnstoffilters kunnen helpen om uitstoot te verminderen en mogelijk je kachel na 2030 toch bruikbaar te houden.
Verantwoord stoken: gebruik droog en onbehandeld hout, pas de “Zwitserse stookmethode” toe, onderhoud filters en onderdelen regelmatig.
Informeer bij je gemeente: check of je in Amersfoort, Utrecht, Eindhoven of Rotterdam woont en welke lokale regels voor jou gelden.
Alternatieven overwegen: zoals pelletkachels die voldoen aan moderne normen, of emissievrije systemen zoals warmtepompen of zonnewarmte Kachelmaterialen.nl
Conclusie
Houtkachels blijven voorlopig toegestaan, maar de regels worden voortvarend aangescherpt. Vooral op lokaal en Europees niveau. Vanaf 2025 gelden strengere verkoopnormen en vanaf 2030 moeten kachels aan strikte emissie-eisen voldoen. Voor huidige gebruikers betekent dit: bereid je voor, neem maatregelen, en blijf bewust van wat je gebruikt en hoe je het stookt.
Nee, er is geen landelijk verbod op houtkachels. Wel mogen gemeenten regels instellen, zoals stookverboden bij slechte luchtkwaliteit. Vanaf 2030 gelden bovendien strengere Europese uitstootnormen.
Houtkachels mogen voorlopig nog gebruikt worden, maar oudere modellen die niet voldoen aan de EcoDesign- en toekomstige EU-normen moeten mogelijk worden vervangen of aangepast. Nieuwe kachels die voldoen aan de normen mogen ook na 2030 gebruikt worden.
Vanaf 2025 mogen alleen hout- en pelletkachels verkocht worden die voldoen aan de EcoDesign 2022-richtlijnen. Dit betekent strengere eisen voor uitstoot en energie-efficiëntie.
Vanaf 2030 worden de Europese grenswaarden voor fijnstof (PM₂.₅) en stikstofdioxide (NO₂) strenger. Alleen houtkachels die aan deze normen voldoen mogen dan nog nieuw verkocht én gebruikt worden.
Dat hangt af van je model. Oudere kachels die veel uitstoten zullen waarschijnlijk niet meer aan de regels voldoen. Je kunt kiezen voor vervanging of een fijnstoffilter laten installeren.
Ja, er zijn schonere alternatieven zoals pelletkachels, warmtepompen of elektrische haarden. Deze voldoen beter aan de nieuwe milieuregels en zijn toekomstbestendiger.
Controleer bij de fabrikant of jouw kachel voldoet aan de EcoDesign 2022-normen en informeer bij je gemeente of er lokale stookregels of verboden gelden.